Ekim ayı SAMEKS verileri açıklandı. SAMEKS Bileşik Endeksi 2016 yılı Ekim ayında, bir önceki aya göre 2,5 puan artarak 51,2 puana yükseldi. MÜSİAD Genel Başkanı Nail Olpak, endeksin Ekim ayında 51,2 puana yükselerek son çeyrekte ekonomik aktivitenin toparlandığına işaret ettiğini belirtti.
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD), üniversitelerle ve çeşitli akademik kesimlerle 1 yıllık ortak çalışmaların neticesinde ön raporlarını hazırladıkları SAMEKS verilerini 45 aydır kamuoyu ile paylaşıyor. Her ayın son iş gününde kamuoyuna sunulan Satın Alma Müdürleri Endeksi (SAMEKS) Ekim ayı verileri açıklandı.
SAMEKS Bileşik Endeksi 2016 yılı Ekim ayında, bir önceki aya göre 2,5 puan artarak 51,2 puana yükseldi. Endekste gözlenen bu artışta, sanayi sektörünün önceki aya göre 4,1 puan artış kaydederek 55,6 seviyesine yükselmesi etkili olurken, hizmet sektörü ise 50 referans puanının altında seyretmesine karşın önceki aya göre 1,9 puan artarak sektördeki toparlanmaya işaret ediyor. Böylece SAMEKS Bileşik Endeksi, 51,2 puanlık değeriyle 50 referans puanın üzerinde yer alarak 2016 yılı Ekim ayında ekonomik aktivitenin canlılığına işaret ediyor.
Yeni Siparişlerin Artması Bileşik Endeksin Belirleyicisi Oldu
SAMEKS Sanayi Endeksi, 2016 yılı Ekim ayında, bir önceki aya göre 4,1 puan artarak 55,6 seviyesine yükseldi. Yeni Sipariş (7,8 puan), Tedarikçilerin Teslimat Süresi (5,5 puan), Satın Alım (3,5 puan) ve Üretim (1,5 puan) alt endeksinde gözlenen artışlar, sanayi sektöründeki hızlanmanın en önemli belirleyicileri olurken, Nihai Mal Stoku (5,8 puan) ve İstihdam (1,3 puan) alt endekslerindeki azalışlar, endeksteki artışı sınırlandırdı.
Böylece SAMEKS Sanayi Endeksi tekrar 50 referans puanının üzerindeki seyrini sürdürdü ve sanayi sektöründe çarkların dönmeye devam ettiğini gösterdi.
Hizmet Endeksi Toparlanıyor
SAMEKS Hizmet Endeksi; 2016 yılı Ekim ayında, bir önceki aya göre 1,9 puan artarak 49,3 değerine yükseldi. İş Hacmi (3,4 puan), Satın Alım (1,8 puan) ve Nihai Mal Stoku (4,6 puan) alt endekslerinde gerçekleşen artışlar, hizmet sektöründeki toparlanmanın en önemli belirleyicileri olurken, İstihdam (3,3 puan) alt endeksinin azalışı endeksteki artışı sınırlandırdı.
Böylece SAMEKS Hizmet Endeksi geçmiş üç ayda olduğu gibi Ekim ayında da 50 referans puanının altında kaldı, buna karşın önceki aya göre 1,9 puan artarak sektördeki nisbi toparlanmaya işaret etti.
Dünya Ekonomisi
2016 yılı Ekim ayında; ABD ekonomisinde açıklanan güncel veriler faiz artırımı konusunda FED’in elini güçlendirirken, Avro Bölgesi’nde toparlanma sürecinin hızlandığı, Çin ekonomisinde ise istikrarlı büyümenin sürdüğü görülüyor.
FED Yüzde 70 Faiz Artırımına Gidecek
ABD ekonomisinde Ekim ayına ait imalat PMI verisi 53,2 puanda gerçekleşerek ülkede ekonomik aktivitenin canlılığına işaret ediyor. Buna ek olarak; işsizlik maaşı başvurularının dip yapması ve yıllık enflasyonun yüzde 1,5 ile son 2 yılın en yüksek seviyesine ulaşması, FED’in Aralık ayında faiz artırımına gideceğine dair piyasa beklentilerini yüzde 70 seviyesine yükseltti.
Avro Bölgesinde Risk Sürüyor
Avro bölgesinde imalat PMI verisinin yılın en hızlı artışını gerçekleştirerek 53,7 puana yükselmesi, bölgede ekonomik toparlanma sürecinin yılın son çeyreğinde hızlandığına işaret ediyor. ECB’nin Ekim ayında gerçekleştirdiği toplantıda mevcut faiz oranlarında ve varlık alımı programında herhangi bir değişime gitmemesi ise bölge ekonomisine ilişkin risklerin henüz tamamen ortadan kalkmadığına ve ihtiyatlı tavrın süreceğine işaret ediyor.
Çin’de İstikrarlı Büyüme Sürüyor
Çin ekonomisinin 2016 yılının 3. çeyreğinde piyasa beklentilerine uygun şekilde yüzde 6,7 büyümesi, istikrarlı büyümenin sürdüğünü ve yılsonu büyüme hedefinin tutturulacağını gösteriyor. Ülkede kamu harcamaları ve yatırımların büyümeyi desteklediği görülürken, büyüme verisiyle birlikte finansal risklerin azalacağına dair piyasa beklentileri artış kaydetti.
Türkiye Ekonomisi
Yılın son çeyreğinin ilk ayı geride kalırken, Türkiye ekonomisine ilişkin açıklanan güncel veriler, 27 çeyrektir süregelen pozitif büyüme sürecinin sürdüğüne işaret ediyor.
Dış Ticaret Açığı Azalırken, İhracat ve İthalat Arttı
İhracat 2016 yılı Ağustos ayında, 2015 yılının aynı ayına göre yüzde 7,7 artarak 11,9 milyar dolar, ithalat ise yüzde 3,7 artarak 16,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylece Ağustos ayına ait dış ticaret açığı yüzde 5,3 azalarak 4,7 milyar dolara düştü.
Türkiye İhracatçılar Meclisi’ne göre, 2016 yılı Eylül ayında geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 0,8 azalarak 10,5 milyar dolara ulaşan öncü ihracat verileri, bu dönemde ihracatın bir miktar hız kestiğini gösterdi. Bununla birlikte; TİM’e göre bu dönemde ihracatın yavaşlamasında 9 günlük Kurban Bayramı tatili etkili olurken, Eylül ayında çalışma günü başına gerçekleştirilen ihracatın 2016’nın en iyi performansı olduğuna dikkat çekildi.
Cari Açık Azalma Trendini Sürdürüyor
2016 yılı Ağustos ayında, önceki yılın aynı ayına göre yaklaşık 2,0 milyar dolar artarak 1,8 milyar dolar olarak gerçekleşen cari işlemler açığı, yıllıklandırılmış bazda ise 31,0 milyar dolara geriledi ve azalma trendini sürdürdü. Yılın ilk 8 aylık dilimine ait cari işlemler dengesi ise önceki yılın aynı dönemine göre 1,2 milyar dolar azalarak 23,5 milyar dolar açık verdi.
Sanayi Üretimi Artıyor
Ağustos 2016 verilerine göre; mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre yüzde 9,4 artarken, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi de bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,2 artış kaydetti.
SAMEKS Sanayi Endeksi’nin Eylül ayında önceki aya göre 0,5 puan azalmasına karşın 51,5 puanla referans değerin üzerinde seyretmesi, bu döneme ait TÜİK sanayi üretimi verisinin artacağının sinyalini veriyor.
İşsizlik Yüzde 10,7 Seviyesinde
Haziran, Temmuz ve Ağustos dönemlerinin ortalaması alınarak hesaplanan Temmuz 2016 dönemi işsizlik rakamları, geçtiğimiz aya göre 0,5, önceki yılın aynı ayına göre ise 0,9 puan artarak arındırılmamış veriye göre yüzde 10,7 seviyesinde gerçekleşti.
Enflasyon Oranı Beklentilerin Altında
2016 yılı Eylül ayı enflasyon oranı beklentilerin altında kalarak yüzde 7,28 olarak gerçekleşti. Tüketici fiyatları aylık bazda yüzde 0,18 artarken, enflasyonun beklentilerin altında kalmasında gıda fiyatlarının aylık bazda yüzde 0,70 oranında azalması etkili oldu.
Önümüzdeki dönemde özellikle gıda enflasyonunda mevsimsel faktörlerle birlikte artış gözlenebileceği tahmin ediliyor. Ayrıca, petrol fiyatları ile FED’in faiz kararına yönelik beklentilerdeki seyir de bu dönemde enflasyon göstergeleri üzerinde belirleyici olabilecek dış faktörler arasında yer alıyor.
“Son çeyrek, ekonomik aktivitenin toparlandığına işaret ediyor”
MÜSİAD Genel Başkanı Nail Olpak, Ekim ayı SAMEKS verileri ile ilgili açıklamalarda bulundu. Olpak açıklamasında şunları kaydetti:
“Yılın 3. çeyreğini 47,8 puan ortalamasıyla 50 referans değerinin altında tamamlayan SAMEKS Bileşik Endeksi, hükümetin iç tüketimi canlandırmaya yönelik aldığı tedbirlerin de etkisiyle, Ekim ayında 51,2 puana yükselerek son çeyrekte ekonomik aktivitenin toparlandığına işaret ediyor.
Sanayi sektöründeki artışın sürmesi ekonomik aktivitedeki canlılığın temel belirleyicisi olurken, hizmet sektöründe Temmuz ayı itibariyle başlayan durgunluk Ekim ayında da sürdü. Bununla beraber, hizmet endeksinin önceki aya göre 1,9 puan artış kaydetmesi, sektördeki yavaşlamanın hız kaybettiğini göstererek endeksin önümüzdeki aylarda yeniden artış trendine geçeceğinin sinyalini veriyor.”
