Sektörümüz krizin sigortası, istihdamın lokomotifidir!
Perakende sektörüne dair pek çok önemli detayı Bursa PERDER Başkanı Haşim Kılıç ile konuştuk. Kılıç, “Sektörümüz krizin sigortası, istihdamın lokomotifidir!” dedi.
– Bursa’da Perakende sektörünün büyüklüğü nedir?
Bursa Organize Gıda Perakendesinin 2016 yılı büyüklüğünün yaklaşık 6 Milyar TL olduğu hesaplanmaktadır. Bunun yanı sıra, geleneksel gıda perakendesinin de yaklaşık 6 Milyar TL olduğu hesaplanmaktadır.
– Kaç kişilik istihdam oluşturuyor?
Yerel Perakende sektörü, sadece Bursa’da yaklaşık 20.000 kişiyi istihdam etmektedir… Perakende, Türkiye’nin istihdam sağlayan en büyük üçüncü sektörüdür. Güven ve istikrar ortamı devam ettiği sürece, sektörümüz her yıl yüzde 10 ve üzerinde büyümeye devam edecektir. Bu durum Bursa’mızın istihdamına da katkımızın sürmesini sağlayacaktır. Kısaca; sektörümüz krizin sigortası, istihdamın lokomotifidir.
– Bursa’da yerel ve ulusal ölçekli kaç market bulunuyor?
Bursa’da ülkemizde faaliyet gösteren ulusal ve uluslararası tüm gıda perakendecilerinin zincir mağazaları bulunmaktadır (Migros, Carrefour, Bim, Kipa, A101, ŞOK, Metro, Onur). Bunların zincirlerinin sayısı yaklaşık 700 adettir.
Ulusal ve uluslararası zincirlerin yanı sıra Bursa’da gerek Perder üyesi gerekse Perder üyesi olmayan sayıları 1000’e yakın yerel perakende (Milli Pazar, Seyhanlar, Furpa, Özdilek, Özhan, Akuğur) mağazası bulunmaktadır.
– Sektör 2016 yılını nasıl kapattı? 2017 yılı ilk 6 ay değerlendirmesi ve 2017 yılı son 6 ay değerlendirmesi nedir?
Perakende sektörü, 2016 yılında 710 milyar TL’lik bir büyüklüğe ulaşmıştır.
Son 5 yıllık performansın ışığında, yıllık ortalama yüzde 9 büyüyen perakende sektörünün 2018 yılında 880 milyar TL’lik ciroya ulaşacağı öngörülmektedir.
2017 ilk 6 ayında da sektör ortalama %10 civarında büyüme gerçekleştirdiği hesaplanmaktadır. Mevcut büyüme yıl sonuna kadar devam edecek ve Perakende sektörü yine ülke büyümesinin 3 katı gibi bir büyüme gerçekleştirecektir.
– Açılan AVM’ler sektörü büyütüyor mu? Yerel perakendeciler için bu handikap mı? Bu noktada Bursa’yı değerlendirir misiniz?
Türkiye genelinde halen 380 olan AVM sayısı 2018 sonunda 415’e, AVM’lerdeki kiralanabilir satış alanı ise 10.5 milyon metrekareden 13 milyon metrekareye çıkacak. Türkiye’de halen 1000 kişiye düşen kiralanabilir alan 135 metre kare. Metrekare başına aylık ciro 703 lira olduğu gözönüne alındığında AVM’lerin perakende sektörünü büyüttüğü görülmektedir.
AVM’lerdeki durumu gıda perakendesi açısından değerlendirdiğimizde ise durum farklılık arz etmektedir. Gıda perakendesi özellikle indirimli mağazaların varlığı ve agresiv büyümesi ile daha çok AVM’ler dışında büyümektedir.
AVM’lerin Bursa ekonomisindeki durumuna bakıldığında, sayı itibarı ile son açılanlar ile doyuma ulaştığı bundan sonra açılanların performanslarının beklentileri karşılamayacağı düşüncesindeyim. Bu nedenle de yeni AVM’lerin varlığı yerel perakendeciler için handikap değildir.
– Sektörün sorunları hakkında neler söylemek istersiniz? Dernek olarak çözüm önerileriniz nelerdir?
* Orantısız rekabet: Perakende sektörünün en önemli sıkıntılarından biri sektörel anlamda orantısız rekabetin söz konusu olması. Uluslararası firma gücünü ve finansmanı ile piyasayı ele geçirmeye çalışan ve sahip oldukları mağaza sayıları ve yüksek alım güçlerine sahip indirim mağazaları rekabetin son derece sert ve yer yer acımasız boyutlara ulaşması yerel perakendecileri yaşamlarını sürdürülebilirliğini zorlaştırmaktadır. Önerimiz; ulusal ve uluslararası perakende oyuncularının finansman güçleri ile olur olmaz lokasyonlarda mağaza açarak Pazar paylarını büyütme ve bunu yaparken de yerel esnafın varlığını yok etme faaliyetlerine bir disiplin getirilmesidir.
* İstihdam: İstihdam alanındaki hızlı çalışan sirkülasyonunu getirdiği kalitesizliğin maliyetinin yerel perakendecileri etkilediği gibi ülke ekonomisini de olumsuz etkilemektedir. Önerimiz; devletimizin diğer sektörlere uyguladığı destekleri perakende için de uygulaması. Okullarda perakende sektörüne nitelikli eleman yetiştirilmesinin sağlanmasıdır.
* Toptan mağazaların haksız rekabeti: Toptan (Gross Market) Satış Marketleri indirimli KDV avantajını da kullanarak hem perakende hem toptan satış yaparak haksız rekabete yol açmaktadır.
Etkin bir denetimin sağlanması ve Toptan Satış Mağazalarından bu uygulamanın kaldırılması veya denetimlerin etkinleştirilmesi ile bu mağazaların kuruluş amaçlarına göre faaliyetlerini sürdürmelerinin sağlanması…
* Finansman maliyeti: Hem ülkenin büyümesine sağlanan katkı hem istihdama sağlanan katkı hem de ülkenin üreticisine çiftçisine sağlanan katkılar dikkate alındığında, yatırımların devam etmesini sağlayacak finansmana hem kolay hem de daha ucuz maliyetle ulaşmanın sağlanması gerekmektedir.
* Artan giderler: Artan rekabetle düşen kar marjları ve enflasyonla artan maliyetler özellikle yerel perakendecilerin yaşamlarını sürdürmelerinde zorluklar yaşamasına neden olmaktadır. Önerimiz; gerek enerji giderlerinde, gerekse prim, kdv, stopaj gibi kalemlerde perakendecileri koruyan yasaların çıkarılmasıdır.
– Haşim Kılıç Perakende Penceresinden ekonomiye nasıl bakıyor?
Ülkemiz zor bir yılı geride bırakıyor. Ülke olarak ekonomik ve siyasal, gelişmelerin olduğu bir yılı geride bıraktık. Temmuz ayında yaşadığımız darbe girişiminde etkilerini yavaş yavaş atmaktayız. 2016 yılı verilerine baktığımızda, beklentilerin üzerinde bir büyüme gerçekleşeceği görülmektedir. %9 seviyelerinde gerçekleşecek enflasyonun da özellikle gıda sektöründe alınacağı öngörülen tedbirlerle %4-5 seviyelerine ineceği düşüncesindeyim. Özellikle enflasyonun düşmesi ile gerçekleşecek faizlerdeki azalma hem yatırımı arttıracak hem de büyümeyi daha yukarı seviyelere taşıyacaktır. Perakende sektörüde bu durumdan en fazla fayda görecektir. Tüketici güveninde oluşacak pozitif gelişimler, harcamalarda bir yükselme sağlayacaktır.
